Toksyczna męskość – bycie twardzielem może mieć negatywny wpływ

Toksyczna męskość, inaczej męskość hegemoniczna (hegemonialna), to pojęcie wprowadzone przez australijskiego socjologa Raewyn W. Conell. Termin wiąże się kulturowymi naciskami na mężczyzn, które narzucają im określone zachowanie – bycie tzw. samcem, twardzielem, macho, itd. Dotyczy to w pewnym stopniu wszystkich chłopców i mężczyzn. Ale w rzeczywistości, założenie, że mężczyźni muszą zachowywać się twardo i unikać okazywania wszelkich emocji, może być szkodliwy dla ich zdrowia psychicznego i mieć poważne konsekwencje dla społeczeństwa, dlatego stał się znany jako „toksyczna męskość”.

Czym jest toksyczna męskość?

Toksyczna męskość to nie tylko zachowanie się jak mężczyzna. Wiąże się z ogromną presją, jaką niektórzy mężczyźni mogą doświadczać. Istnieje wiele definicji „toksycznej męskości”, które pojawiają się zarówno w badaniach, jak i w popkulturze. Niektórzy badacze zgodzili się, że toksyczna męskość składa się z trzech podstawowych elementów:

• Twardość: mężczyźni powinni być silni fizycznie, nieczuli emocjonalnie i agresywni behawioralnie.
• Antykobiecość: mężczyźni powinni odrzucać wszystko, co jest uważane za kobiece, jak okazywanie emocji lub przyjmowanie pomocy.
• Władza: mężczyźni muszą dążyć do zdobycia władzy i statusu (społecznego i finansowego), żeby zyskać szacunek innych.

Jak toksyczna męskość wpływa na zdrowie mężczyzn

Toksyczna męskość gloryfikuje niezdrowe nawyki. Uważa się, że „samoopieka jest dla kobiet”, a mężczyźni powinni traktować swoje ciała jak maszyny, oszczędzając sobie snu, ćwicząc nawet po kontuzjach i przekraczając swoje fizyczne granice. Oprócz fizycznego wysiłku, toksyczna męskość, zniechęca mężczyzn do wizyt u lekarzy.

Badanie z 2011 roku wykazało, że mężczyźni z silnym przekonaniem o swojej męskości, mieli o połowę mniejsze prawdopodobieństwo skorzystania z profilaktycznej opieki zdrowotnej niż mężczyźni o bardziej umiarkowanych przekonaniach na temat męskości. Przykładowo, coroczna wizyta u lekarza, jest sprzeczna z przekonaniami niektórych mężczyzn o “twardości”. Oprócz unikania leczenia zapobiegawczego, toksyczna męskość, zachęca również do niezdrowych zachowań. Inne badanie z 2007 roku wykazało, że im bardziej mężczyźni dostosowali się do męskich norm, tym bardziej prawdopodobne było, że będą angażować się w ryzykowne zachowania, takie jak intensywne picie, palenie tytoniu i unikanie warzyw. Ponadto częściej postrzegali takie ryzykowne wybory jako „normalne”.

Jaki wpływ toksyczna męskość ma na zdrowie psychiczne mężczyzn

Toksyczna męskość również zniechęca mężczyzn do leczenia psychiatrycznego. Depresja, lęk, problemy z używaniem substancji i problemy ze zdrowiem psychicznym, mogą być postrzegane jako słabości. Badanie z 2015 roku wykazało, że mężczyźni, którzy uwierzyli w tradycyjne koncepcje męskości, mieli bardziej negatywne nastawienie do szukania usług w zakresie zdrowia psychicznego niż ci, którzy mieli bardziej elastyczne podejście do płci.

Toksyczna męskość może również podkreślać, że mężczyźni nie powinni mówić o swoich uczuciach. Unikanie rozmów o problemach lub emocjach może zwiększać poczucie izolacji i samotności. Może to również zmniejszyć chęć mężczyzn do kontaktu i uzyskania pomocy, gdy doświadczają problemu ze zdrowiem psychicznym.

Przykłady toksycznej męskości

Niestety, toksyczna męskość może występować w związkach, szkołach i miejscach pracy. Oto kilka codziennych przykładów:

• kiedy chłopiec w szkole nie zachowuje się w sposób tradycyjnie męski i jest prześladowany przez chłopców z klasy za to, że jest „zbyt kobiecy”,
• kiedy chłopiec płacze, a jego ojciec mówi mu, żeby „zahartował się” albo „mężczyźni nie płaczą”,
• kiedy mężczyzna nazywa kobiety „dziwkami” lub „dziwkami” za uprawianie seksu poza monogamicznymi związkami,
• kiedy mężczyzna boi się być wrażliwy emocjonalnie ze swoją partnerką z obawy, że wyda się „słaby”,
• kiedy mężczyzna, który zmaga się ze swoim zdrowiem psychicznym, nie chce iść do terapeuty, bo powinien „ogarnąć się” lub „przejść przez to”.

Praktyka psychologiczna w przypadku toksycznej męskości

Ponad 40-letnie badania w praktyce psychologicznej, sugerują, że tradycyjna męskość jest psychologicznie szkodliwa. Stowarzyszenia psychologiczne zaczęły dostrzegać, że presja społeczna wywierana na mężczyzn może mieć drastyczne konsekwencje. Zarówno dla jednostek, jak i dla całego społeczeństwa. Stworzone zostały nowe wytyczne dotyczące praktyk psychologicznych, które leczą chłopców i mężczyzn, aby pomóc rozwiązać niektóre problemy związane z toksyczną męskością.

Naukowcy odkryli, że kiedy usunęli stereotypy i oczekiwania kulturowe, nie było wielu różnic w podstawowych zachowaniach między mężczyznami i kobietami. Na przykład, badania, w których uczestnicy zapisują w dziennikach swoje zajęcia, wykazały, że mężczyźni lubią opiekować się dziećmi, tak samo jak kobiety. Inne badanie wykazało, że różnice w przejawianiu emocji między chłopcami i dziewczętami są stosunkowo niewielkie i nie zawsze mają stereotypowy charakter. Dorastający chłopcy w rzeczywistości wykazują mniej uzewnętrzniających emocji, takich jak złość, niż dorastające dziewczęta.

Nowe wytyczne mają pomóc psychologom wspierać mężczyzn w uwalnianiu się od zasad męskości, które wyrządzają więcej szkody niż pożytku.